วิธีดูแลบาร์เบลให้อยู่กับเรานานๆ

หากจะกล่าวถึงอุปกรณ์ออกกำลังกายซักชิ้น บาร์เบลล์คงจะเป็นอันดับแรกๆที่เรานึกถึง ด้วยความที่เป็นอุปกรณ์ที่ใช้งานได้อเนกประสงค์ เพียงชิ้นเดียวก็สามารถฝึกได้ทั้งร่างกาย แต่ทว่าถ้าจะพูดเรื่องการบำรุงรักษาแล้ว หลายคนกลับมองข้ามอุปกรณ์ชิ้นนี้ไป หรือไม่ก็ไม่ทราบถึงวิธีบำรุงรักษาที่ถูกต้อง

หากคุณเป็นคนหนึ่งที่ลงทุนซื้อบาร์เบลเพื่อใช้งานในระยะยาว ก็น่าเสียดายหากคุณดูแลอุปกรณ์ไม่ถูกต้อง เพราะบาร์เบลล์นั้นต่างจากอุปกรณ์หลายๆชิ้น ตรงที่การบำรุงรักษานั้นไม่ใช้แค่เรื่องของความสวยงามเพียงอย่างเดียว หากแต่เป็นเรื่องของประสิทธิภาพ รวมทั้งความปลอดภัยอีกด้วย โดยวิธีบำรุงบาร์เบลล์นั้น เราจำแนกออกเป็น 3 ประเด็นดังนี้

การเก็บรักษา

บาร์เบลล์เป็นอุปกรณ์ที่มีส่วนประกอบหลักๆเป็นโลหะ ซึ่งปัญหาที่เกิดกับโลหะนั่นก็คือสนิม ดังนั้นการจัดเก็บที่ไม่ถูกต้องเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้บาร์เบลล์เกิดสนิมได้ ถ้าหลีกเลี่ยงได้ คุณก็ไม่ควรวางบาร์เบลล์ไว้ที่พื้น โดยทั่วไปจะมีที่เก็บบาร์เบลล์ 2 ประเภท ดังนี้

• ที่เก็บบาร์แนวตั้ง

ข้อดี – เคลื่อนย้ายได้ง่าย ไม่ต้องเจาะกำแพง
ข้อเสีย – การเก็บบาร์ในแนวตั้ง อาจะทำให้น้ำมันหล่อลื่นในบาร์ไหลออกมาได้ หากคุณบำรุงรักษาไม่ถูกวิธี
ทั้งนี้ คุณควรเลือกที่เก็บบาร์ที่มีส่วนประกอบของพลาสติกหรือยางหุ้ม เพื่อป้องกันการขูดขีดหรือทำให้บาร์เสียหาย

• ที่เก็บบาร์ติดผนัง

ข้อดี – เป็นการเก็บรักษาบาร์ในแนวนอน ลดโอกาสในการสร้างความเสียหายต่อบาร์ขณะจัดเก็บ
ข้อเสีย – เคลื่อนย้ายยาก หรือต้องเจาะกำแพง

การทำความสะอาดพื้นผิว

ในการใช้งานบาร์เบลล์นั้น พื้นผิวของบาร์มีโอกาสที่จะสัมผัสกับความชื้นต่างๆ ทั้งเหงื่อ หรือชอร์คกันลื่น(ซึ่งเก็บสะสมความชื้นไว้) การปล่อยบาร์เบลล์ทิ้งไว้หลังฝึกโดยไม่ดูแล เป็นสาเหตุให้มีสนิมสะสมได้ จึงควรแปรงชอล์คออก หรือเช็ดถูคราบเหงื่อไคลต่างๆ ทั้งนี้ควรคำนึงถึงพื้นผิวของบาร์เบลล์ด้วย เพราะบาร์แต่ละชนิดจะมีพื้นผิวที่ต่างกัน เช่น รมดำ เคลือบโครมเมี่ยม เคลือบสังกะสี เคลือบเซรามิก หรือแม้กระทั่งโลหะไร้สนิม ควรศึกษาวิธีการดูแลพื้นผิวแต่ละประเภท สำหรับวัสดุเคลือบที่ไม่ทนทานควรใช้แปรงพลาสติกขนอ่อนๆ แต่ถ้าหากไม่มีการเคลือบก็สามารถใช้แปรงทองเหลืองได้

หากบาร์มีสนิมเกาะ ให้ใช้น้ำมันกัดสนิม หรือน้ำมันอเนกประสงค์ จะช่วยขัดสนิมได้ง่ายขึ้น หากคุณไม่กังวลเรื่องความสวยงามของบาร์ ให้ลองใช้น้ำยาแปลงสนิม ซึ่งจะเปลี่ยนสนิมบนบาร์ให้กลายเป็นสนิมสีดำซึ่งจะไม่ลุกลามต่อ หากว่าคุณใช้บาร์ที่มีผิวเคลือบ ควรระวังการใช้สารขัดเงาโลหะ เพราะบางชนิดมีส่วนผสมของผงขัดต่างๆ ซึ่งจะสร้างความเสียหายกับชั้นเคลือบผิวได้ ทั้งนี้การใช้สารประเภทน้ำมันต่างๆเคลือบบาร์เบลล์เป็นประจำ ก็สามารถช่วยป้องกันความชื้นได้

ส่วนปลอก (Sleeve)

เราพูดถึงปัญหาสนิมภายนอกไปแล้ว ซึ่งนั่นเป็นเพียงเรื่องของความสวยงามเท่านั้น แต่ปัญหาที่สำคัญคือ สนิมภายในบาร์เบลล์ซึ่งเป็นเรื่องของประสิทธิภาพและความปลอดภัย หากคุณเริ่มรู้สึกได้ว่าบาร์มีการหมุนฝืดลง ก็ถึงเวลาบำรุงรักษาแล้วล่ะ

ขั้นแรกคือการ ถอดแยกส่วนปลอกออกจากส่วนแกน ซึ่งแต่ละรุ่นอาจจะมีวิธีถอดที่ต่างออกไป แนะนำให้ติดต่อสอบถามผู้จำหน่ายโดยตรง

โดยทั่วไปแล้วบาร์เบลล์จะมีแหวนหรือสลักยึดอยู่ที่ส่วนปลายปลอก เมื่อนำส่วนสลักออกจะสามารถแยกชิ้นแกนกับปลอกได้ ให้ใช้น้ำมันเอนกประสงค์ หรือน้ำมันล้างสนิมต่างๆร่วมกับการเช็ดถูสนิมหรือสิ่งสกปรกออก แต่อย่าคาดหวังให้น้ำมันเอนกประสงค์เป็นตัวหล่อลื่น เพราะน้ำมันเหล่านี้แห้งเร็ว ปล่อยทิ้งไว้ก็กลับมาฝืด อีกทั้งน้ำมันเอนกประสงค์บางยี่ห้อเป็นสารละลายตัวหล่อลื่น ซึ่งจะทำให้สารหล่อลื่นในลูกปืนหรือบูชละลาย จึงควรใช้เพื่อทำความสะอาด ควบคู่ไปกับการใช้สารหล่อลื่นต่างๆ โดยเราแนะนำดังนี้

1. 1. 1. น้ำมันหล่อลื่นสำหรับบาร์เบลล์– ออกแบบมาสำหรับอุปกรณ์กีฬาโดยเฉพาะ อาจจะหาซื้อได้ยาก
      2. จารบี – เราแนะนำให้ใช้จารบีขาว หรือบางคนเรียกว่าจารบีใส มีทั้งแบบกระปุกหรือแบบสเปรย์
      3. น้ำมันเกียร์ หรือ น้ำมันเฟืองท้าย – มีลักษณะคล้ายคลึงกัน มีเบอร์ต่างๆ ซึ่งเป็นเรื่องของความหนืด
      4. น้ำมันเครื่องสำหรับรถยนต์ – ออกแบบมาใช้งานหล่อลื่นต่างๆ จึงใช้ทดแทนกันได้ ไม่จำเป็นต้องซื้อของแพง เพราะบาร์เบลล์ไม่ได้มีรอบหมุนสูง หรือความร้อนเหมือนเครื่องยนต์ ราคาจึงไม่ใช่ปัจจัยวัดประสิทธิภาพ
      5. น้ำมันจักร – ค่อนข้างใสและเหลว จึงไหลออกง่ายและอาจะแห้งเร็ว มีข้อดีคือหาซื้อได้ง่าย อาจจะใช้ชั่วคราวหากหาซื้อน้ำมันชนิดอื่นไม่ได้

หลังจากทำการหล่อลื่นบาร์แล้ว ก็ให้ประกอบส่วนแกนกับปลอกกลับเหมือนเดิม จากนั้นให้หมุนเพื่อให้สารหล่อลื่นให้ทั่ว และเช็ดทำความสะอาดน้ำมันส่วนเกิน เพื่อป้องกันอุบัติเหตุหากบาร์ลื่นหลุดมือ

เพียงเท่านี้ อุปกรณ์ของคุณก็จะสวยงามและมีประสิทธิภาพเหมือนใหม่ การหมั่นบำรุงรักษาบาร์เบลล์นั้นนอกจากจะยืดอายุของอุปกรณ์แล้ว ยังลดโอกาสการเกิดอุบัติเหตุจากการใช้อุปกรณ์ที่ชำรุดอีกด้วย