กีฬา “Strongman”? คืออะไร? และมาจากไหน?

มนุษย์นั้นกระหายที่จะ”แข็งแกร่ง”อยู่ตลอดเวลา จากประวัติศาสตร์อันยาวนาน นับจากสนามแข่งในวิหารของชาวกรีก จวบจนถึงท่าเรือในไอซ์แลนด์ มนุษย์ต่างแข่งขันพละกำลังกันอยู่เสมอ และหนึ่งในกีฬาทดสอบพละกำลังที่ใกล้เคียงกับกีฬาเก่าแก่เหล่านั้นถูกเรียกว่า “สตรองแมน”(Strongman) ในบทความนี้เราจะพาทุกท่านไปพบกับประวัติศาสตร์ และที่มาที่ไปของกีฬานี้

ประวัติของกีฬา Strongman และ Strength Sports

Strongman หรือ Strongwomen คือกีฬาแนวยกน้ำหนัก ซึ่งประกอบไปด้วยกิจกรรมที่แตกต่างกันออกไป โดยมีการแข่งขันศักยภาพร่างกายในรูปแบบต่างๆ ทั้งความแข็งแรง ความเร็ว รวมถึงความทนทาน โดยในแต่ละการฝึก/แข่งขันจะมีจุดมุ่งหมายที่ต่างกัน เช่น บางครั้งเป็นการยกสิ่งของที่หนักมากๆ หรือในบางครั้งเป็นการเคลื่อนสิ่งของไปยังระยะทางที่กำหนด หรือตามเวลาที่จำกัดไว้

แต่ว่า กีฬานี้มาที่มาจากไหนกันแน่? ที่มาของกีฬา สตรองแมน นี้ไม่แน่ชัดนัก เนื่องจากในประวัติศาสตร์ มนุษย์มีการฝึกซ้อม รวมถึงแข่งขันทางด้านพละกำลังมาอย่างยาวนาน กล่าวได้ว่าแรกเริ่มนั้นเป็นกีฬาของชาวมนุษย์ถ้ำ ความแข็งแกร่งนั้นเป็นปัจจัยที่สำคัญในการมีชีวิตรอด คุณสามารถยกหินมาสร้างที่พักได้หรือไม่? คุณสามารถขว้างหอกหนักๆเพื่อล่าสัตว์ได้หรือไม่?
หากปราศจากซึ่งพละกำลังแล้ว การเอาตัวรอดเป็นสิ่งที่ยากลำบากยิ่ง เมื่อกาลเวลาผ่าน การพัฒนาทั้งทางด้านเกษตรกรรมและเทคโนโลยีต่างๆ กีฬานี้ก็มีการปรับรูปไปเป็นวัฒนธรรมที่แตกต่างกันทั่วโลก ไม่ว่าจะเป็น การยกชูก้อนหินเหนือศรีษะ (Overhead Stone Press) ของชาวญี่ปุ่น, การแบกหามก้อนหิน (Stone Carry) ของชาวไอร์แลนด์, การยกก้อนหินข้ามไหล่ (Stone Shouldering) ของชาวสเปน, การทุ่มก้อนหิน (Stone Throw) ของชาวสก๊อตแลนด์ รวมไปถึงการเคลื่อนย้ายก้อนหิน ซึ่งพบได้ในทุกวัฒนธรรม ความแข็งแรงนั้นเป็นตัวชี้วัดความสามารถของบุคคล สาขาอาชีพต่างๆ (ทหาร,แรงงาน) หรือแม้กระทั่งความยกย่องเชิดชูในสังคม

Strongman ในยุคโลกาภิวัตน์

หากจะพูดถึง strongmen หรือ women เรามักจะนึกถึงช่วงยุคศตวรรษที่ 19 เหล่าคณะละครสัตว์ พวกเขามีการแสดงโชว์ความแข็งแรงในรูปแบบต่างๆ ทั้งการยกมนุษย์ หรือสัตว์ หรือการงอเหล็กด้วยมือเปล่า ถือเป็นจุดกำเนิดของ สตรองแมน ยุคใหม่ คนเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นอภิมนุษย์และตระเวนแสดงไปตามที่ต่างๆ เพื่อท้าทาย หรือสร้างสถิติใหม่ๆ

ผู้บุคเบิกวงการกีฬา Alexander “The Iron Samson” Zass, Eugene Sandow (ผู้ริเริ่ม strongman ซึ่งเปรียบดั่งบิดาแห่งวงการเพาะกายยุคใหม่) และ Thomas Topham ได้ร่วมกันปูทางสู่โลกอนาคตให้แก่กีฬายุคใหม่ พวกเขาช่วยกันสร้างสรรค์กีฬาใหม่ๆภายใต้ Powerlifting, Weightlifting, and Bodybuilding as we see it today.

ความรุ่งเรืองของการแข่งกีฬา Strongman

ด้วยความนิยมในหมู่นักกีฬาและเหล่าผู้ชม เป็นแรงผลักดันชั้นเยี่ยมในการจัดการแข่งขัน ซึ่งการแข่งขันนี้จับนักกีฬามาเผชิญหน้ากันเพื่อเฟ้นหาบุคคลที่แข็งแกร่งที่สุดบนพื้นพิภพ

ในส่วนของการแข่งขันกีฬาประเภทของ สตรองแมน นั้น คือ The Highland games จากสก๊อตแลนด์ ในช่วงปี 1820 ซึ่งเป็นการแข่งขันที่ถูกกล่าวถึงว่า เป็นรายการแข่ง สตรองแมน แรกของโลกที่มีการบันทึกไว้

(การแข่งขันแรกที่เคยจารึกไว้ 13 พฤศจิกายน ปี 1093 จัดขึ้นในกองทัพ เพื่อคัดสรรบุคคลที่วิ่งได้เร็วที่สุดในสก็อตแลนด์ เพื่อเป็นผู้ส่งสารประจำพระองค์ ซึ่งคัดจากเหล่าทหารที่ฉลาดที่สุด และแข็งแรง) แต่ในปัจจุบัน Highland games นั้นพัฒนารูปแบบการแข่งขันให้มีความหลากหลายยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็น การขว้างท่อนซุง การโยนค้อน ฯลฯ

นอกจากนั้น ยังมีรายการที่ไม่เป็นทางการอีกมาก อาทิเช่น การแสดงโชว์ในคณะละครสัตว์ หรือรายการทีวี World’s Strongest Man ที่โด่งดังในช่วงปี 1970 (ผู้ชนะรายการแรกของ World’s Strongest Man, Bruce Wilhelm) World’s Strongest Man เป็นรายการแข่งที่สากล ซึ่งจัดขึ้นในทุกปี ประกอบด้วย8 ผู้ท้าชิงซึ่งถูกเชิญมาประจันหน้ากันในอีเว้นท์ที่ต่าง ซึ่งออกแบบมาเพื่อทดสอบขีดจำกัดของร่างกายในด้านต่างๆ
แรกเริ่มนั้น รูปแบบของการแข่งจัดขึ้นตามแบบการแข่งดั้งเดิม แต่เมื่อเวลาผ่านไป ก็ได้มีการนำเอารูปแบบของ powerlifting และ Highland Games เข้ามาใช้แข่งขัน รวมไปถึงการคิดค้นกติกาใหม่ๆโดยอิงจากตำนาน
โดยใน 1 การแข่งขันนั้นประกอบไปด้วยรูปแบบการแข่งที่ต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็น loading race atlas stones หรือ tug of war ฯลฯ

แชมป์ของ worlds strongest man ปัจจุบัน ได้แก่ Matins Licis (หรือที่รู้จักกันในชื่อ Eddie Hall) Brian Shaw และ Hafþór Júlíus Björnsson)

Arnold Strongman Classic
อีกการแข่งขันหนึ่ง ซึ่งเป็นที่รู้จักกันดีก็คือ Arnold strongman classic ก่อตั้งในปี 1989 ที่ Arnold Classic และเปลี่ยนชื่อในภายหลัง Arnold Schwarzenegger เป็นการแข่งขันกีฬาเพาะกายมาก่อน จากนั้นมีการเพิ่มกีฬาอื่นเข้ามาแข่ง ซึ่งหนึ่งในนั้นก็คือกีฬา strongman อีเว้นท์ Strongman นี้ถูกคิดค้นขึ้นโดยนักกีฬา powerlifter ที่ชื่อว่า Dr. Terry Todd ตามคำเรียกร้องของ Arnold Schwarzenegger ซึ่งจากการพัฒนาของกีฬานี้ จึงต่อยอดมาเป็น Arnold Fitness Weekend และในปัจจุบัน รายการนี้ขยายขึ้นจนเป็น Arnold Sports Festival ที่ Columbus, Ohio, USA 2002; ผู้ชนะคนแรกในรายการนี้คือ Mark Henry และผู้ชนะในรายการปัจจุบันคือ Evgeny Markov

กีฬา สตรองแมน หยั่งรากลึกลงไปในประวัติศาสตร์ จากมนุษย์ถ้ำสู่กีฬา สตรองแมน ในปัจจุบัน แม้ไม่ใช่กีฬาที่เหมาะสำหรับทุกคน แต่การฝึกซ้อมในรูปแบบของสตรองแมน ก็สามารถประยุกต์มาใช้ประโยชน์ในด้านต่างๆได้ ซึ่งในบทความหน้าเราจะมาเจาะลึกกันถึงท่าฝึก/แข่งขันต่างๆของกีฬานี้